Een nieuwe pacemaker, Polarity, biedt een oplossing voor een oud dilemma. Door het gebruik van een nieuwe methode om spontane hartactiviteit af te tasten kan het flexibelere type unipolaire draad, die een langere levensduur heeft, nu ook in het atrium worden gebruikt. "Dit is een belangrijke stap voorwaarts, in het bijzonder voor kinderen die een pacemakernodig hebben", aldus de fabrikant, Pacesetter.

Normaal gesproken worden er in het atrium bipolaire draden gebruikt om elektrische interferentie, afkomstig van de borst-spieren van de patiënt, te vermijden. In veel gevallen verdienen unipolaire draden de voorkeur, maar de voordelen van unipolaire draden vallen weg als men er het risico van interferentie tegenover stelt.
De nieuwe pacemaker, Polarity, kan hartactiviteit in het atrium aftasten met gebruikmaking van een nieuwe methode; "Combipolaire aftasting". Dit maakt het mogelijk, unipolaire draden te gebruiken en toch interferentie te vermijden.
Patiënten die een pacemaker nodig hebben dienen voorzien te worden van draden met de langst mogelijke levensduur teneinde het ongemak van vervanging hiervan te vermijden. In het geval van kinderen is de levensduur van de pacemaker nog belangrijker. Boven-dien zouden bipolaire draden te dik kunnen zijn voor de dunne aderen van kleine kinderen. Stimulatie in het atrium is belangrijk opdat atrium en ventrikel samenwerken om het best mogelijke pomp-resultaat te bereiken. Dit is buitengewoon belangrijk voor de mogelijkheden van een kind om normaal op te groeien en lichamelijk actief te zijn.
Bipolaire draden, die dikker en stijver zijn en een gecom-pliceerder ontwerp hebben, zullen bijna altijd slechtere mecha-nische eigenschappen hebben dan unipolaire leidingen - die maar een spiraalvormige geleider hebben tegenover bipolaire draden die er twee hebben.
Een Deense studie (zie voetnoot) toont aan dat unipolaire draden een veel langere levensduur hebben dan bipolaire draden. Als een draad ophoudt te functioneren moet deze vaak blijven waar ze is omdat verwijdering erg moeilijk is.
Het nadeel van unipolaire draden is dat ze werken als een antenne en elektische signalen iets te effectief oppakken. In plaats van alleen signalen te registreren die informatie geven over de hartactiviteit neemt een unipolaire draad ook signalen vanuit de bortspieren waar. Als dat gebeurt kan de pacemaker de informatie verkeerd interpreteren, zodat spieractiviteit abusievelijk voor hartslag wordt gehouden en de pacemaker daardoor het hart niet stimuleert wanneer dat nodig is.
In klinische onderzoeken elimineerde aftasting met gebruikmaking van Combipolar deze interferentie door spieren in meer dan 90% van de patiênten. Volgens de fabrikant betekent dit dat de mechanisch hoogwaardigere unipolaire draden nu ook in het atrium kunnen worden gebruikt, zonder interferentie vanuit de borstspieren.
"Polarity" en "Combipolar" zijn geregistreerde handelsmerken.

Voetnoot: Beoordeling van de werking van pacemakerdraden uit het Deense Pacemaker Register. M. Möller en P. Arnsbo, PACE, deel 19, september 1996.

Bijschrift:
Deze afdrukken tonen het effect van interferentie door spieractiviteit (na de pijl), de bovenste met unipolaire
hartboezemaftasting, de onderste met combipolaire. Met com-bipolaire aftasting blijft het hartritme gelijk ondanks de interferentie.

Voor verdere informatie gelieve u contact op te nemen met:
St Jude Medical Nederland B.V.
Fred Wouters, Marketing en Sales support, Pacesetter
Plesmanstraat, 58 B
3905 KJ Veenendal
Tel: 0318 54 89 48
Fax: 0318 54 89 48

Per Cedernaes, Hoofd Markt Communicatie, Pacesetter,
St. Jude Medisch Coördinatie Centrum
Tel. +32 2 774 68 16
Fax: +32 2 774 69 39
E-mail: P._Cedernaes_at_SJMI@sjm.com
Avenue Ariane Laan 5
1200 Brussel, België

Achtergrondinformatie over pacemaker-technologie

Een moderne pacemaker is een elektronisch apparaat dat een hart, dat anders te langzaam zou kloppen, controleert en stimuleert. De pacemaker zorgt ervoor dat het hartritme wordt aangepast aan de lichaamsactiviteit. Een tweekamerige pacemaker kan verzekeren dat de samentrekking van atrium en ventrikels samen het beste pomp-resultaat teweegbrengen.
Hoewel de pacemaker een hoogontwikkeld electronisch instrument is geworden, met een geheugen, mogelijkheden tot programmering en vaak met een microprocessor, is hij toch volkomen afhankelijk van een ogenschijnlijk eenvoudig mechanisch onderdeel: de draad. De draad bestaat uit een aansluiting, kabel en topje. Als er een probleem met een pacemaker ontstaat is daar gewoonlijk de draad bij betrokken.

Het aftasten van de hartactiviteit
De draad heeft twee functies. De ene, 'pacing' is het overbrengen van de elektrische impulsen die het hart doen slaan. De andere, 'sensing' is het aftasten van spontane hartactiviteit opdat de pacemaker stopt met stimuleren als het hart zelf klopt.
'Sensing' is gebaseerd op het ontdekken van de elektrische signalen die worden afgegeven als de hartspieren zich samentrekken. In een unipolair systeem worden deze signalen weergegeven op twee controlepunten, het topje van de leiding en de pacemaker zelf. In een bipolair systeem worden de signalen gecontroleerd tussen het topje van de leiding en een ring op de kabel van een elektrode binnen het hart.
Alle elektrische signaklen die worden afgegeven tussen de controlepunten worden door de pacemaker geregistreerd. Als gewone lichaamsspieren zich spannen worden overeenkomstige signalen afgegeven. Dit betekent dat een pacemaker met unipolaire aftasting ook signalen van de borstspieren voelt. Bij bipolaire aftasting zijn deze signalen erg zwak en veroorzaken geen problemen.

Een nieuw aftastingssysteem
De nieuwe pacemaker, Polarity, heeft een nieuw systeem voor aftasting in het atrium: "Combipolar" aftasting.
Bij aftasting met Combipolar fungeert het topje van de draad in het atrium als het ene controlepunt en de draad in het ventrikel als het andere. Dit betekent dat signalen vanuit de borstspieren bijna even veraf en onbeduidend zijn als wanneer een bipolair systeem zou zijn gebruikt.
Bij aftasting in het ventrikel veroorzaakt interferentie vanuit de borstspieren geen probleem aangezien de signalen die door de samentrekkingen van het ventrikel worden afgegeven veel sterker zijn dan die vanuit de borstspieren. Signalen vanuit het atrium daarentegen hebben te veel overeenkomst met die van de borstspieren dan dat de pacemaker in staat zou zijn het een van het ander te onder-scheiden.
Men zou een bipolaire draad kunnen beschrijven als twee elek-trische draden in een. Gewoonlijk is er een binnenste, spiraal-vormige geleider omhuld door isolatiemateriaal; normaal is siliconenrubber, hetgeen het lichaam accepteert. Aan de buitenkant is er nog een spiraalvormige geleider, eveneens omhuld door iso-latiemateriaal. Een unipolaire draad bestaat alleen maar uit wat in een bipolaire draad de kern is.
Tot het midden van de jaren tachtig waren pacemakers bijna uitsluiten een-kamer pacemakers, die alleen in het ventrikel stimuleerden. In die tijd werkte unipolaire aftasting goed. Dubbelkamer pacemakers bieden de meeste patiënten echter uiterst belangrijke voordelen, aangezien ze synchronisatie van de samen-trekkingen in atrium en ventrikel mogelijk maken. In het begin was er evenwel een probleem. Signalen vanuit de borstspieren veroor-zaakten ernstige inferentie bij aftasting vanuit het atrium.
Deze interferentie deed de bedoelde synchronisatie in hoge mate teniet. Het antwoord was de bipolaire draad.

Kortere levensduur
Als we nu achteraf gezien bipolaire draden met unipolaire draden vergelijken, zien we dat bipolaire draden wel eens een veel kortere levensduur zouden kunnen hebben. Veel van de problemen kunnen natuurlijk
beschouwd worden als kinderziekten van een nieuw, moeilijk produkt. Niettemin zal de fabricage van bipolaire draden altijd ingewikkelder zijn, terwijl ze dikker en stijver zijn dan unipolaire draden.
De achterliggende reden om bipolaire draden te ontwikkelen was electrische interferentie uit te schakelen. Dit kan nu op een andere manier gebeuren. Er zijn gevallen waarbÿ bipolaire aftasting gedurende een tijdelijke periode nodig is en andere gevallen waarbij deze handelwijse de voorkeur zou kunnen verdienen.
Aftasting d.m.v. Combipolar sal echter een belangrijk alternatief bieden dat vele problemen oplost, niet in de laatste plaats waar het pacemakers voor kinderen betreft.
Polarity en Copmbipolar zijn gedeponeerde handelsmerken.

Press release images